Op woensdag 26 april maakt Maria Sharapova haar langverwachte comeback op het tenniscircuit. Met de wildcards van de toernooien van Stuttgart, Madrid en Rome kan ze in een mum van tijd terugkeren naar de top. Redacteur Wouter Kesteloot kroop in zijn pen om deze bizarre situatie te analyseren: krijgt Sharapova als valsspeelster een oneerlijk voordeel?

Begin maart 2016 viel er een bom in de tenniswereld. Meervoudig grandslamwinnares Sharapova meldde op een persconferentie dat ze betrapt was op het dopingproduct Meldonium. Eerst schorste de ITF haar twee jaar, maar later werd de straf verminderd tot 15 maanden, tot en met 25 april 2017.

Sharapova bleef tijdens haar comeback trainen en lijkt klaar voor haar terugkeer op 26 april. Ze wordt hierbij geholpen door de organisatoren van drie WTA-toernooien. Voor de toernooien van Stuttgart (24-30 april), Madrid (5-14 mei) en Rome (15-21 mei) kreeg de Russische namelijk een wildcard.

Door de drie wildcards kan de vijfvoudige grandslamwinnares snel klimmen op de WTA-ranking. Door haar inactiviteit zal ze bij haar comeback moeten starten met nul WTA-punten. Als Sharapova geluk heeft met de loting en snel véél succes boekt, kan ze in theorie in enkele weken zelfs al in de top honderd, top vijftig (of nog verder) geraken. In Stuttgart, Rome en Madrid kan ze maximum 2 420 WTA-punten verzamelen als ze alle toernooien zou winnen, meteen voldoende voor plaats 17 op de ranglijst.

Sponsorbelangen en bezoekerscijfers

Deze wildcards zorgen voor heel wat controverse binnen de tenniswereld. Vooral de wilcard van de Porsche Grand Prix in het Duitse Stuttgart doet de wenkbrauwen fronsen. Sharapova’s schorsing eindigt op 25 april en de Russische zal haar eerste match de dag erna, op woensdag, uitgesteld spelen. Het toernooi begint twee dagen voordat Sharapova’s schorsing afloopt.

Een niet onbelangrijk detail: Het toernooi van Stuttgart én Sharapova worden gesponsord door het automerk Porsche. De Duitse toernooiorganisatoren kiezen duidelijk eieren voor hun geld en laten zich leiden door sponsorbelangen en natuurlijk de bezoekerscijfers.

Respectloos

Tenniscollega’s zoals Angelique Kerber, Heather Watson, Caroline Wozniacki, Dominika Cibulkova en Andy Murray hebben zich al gekant tegen de wildcards. Zo zijn Cibulkova en Murray voorstanders van een nultolerantie voor dopingzondaars en vinden ze dat Sharapova van nul moet terugkeren.

De Britse Watson zei: “Vanuit het standpunt van de toernooien zal ze natuurlijk bezoekers lokken en zo geld in het laatje brengen, maar het is moreel twijfelachtig. Als je geschorst bent geweest, moet je van nul terugkeren. Nu is het veel te gemakkelijk voor haar.” “Respectloos”, klonk het bij Wozniacki, terwijl Kerber, zelf een Duitse, de beslissing “een beetje merkwaardig” vond.

Meteen fout toegegeven

De voorstanders verdedigen echter de wildcards. Steve Simon, het uitvoerend hoofd van de WTA-tour, vindt dat Sharapova wel een wildcard verdient: “Op de persconferentie heeft ze meteen haar fout toegegeven. Ik zou willen dat alle spelers zo zouden reageren. Veel sporters blijven immers ontkennen dat ze iets fout hebben gedaan. Het is ook geen probleem dat ze pas op woensdag haar eerste partij speelt, want op toernooien wordt de eerste ronde vaak gespreid over de eerste drie dagen.“

Markus Günthardt, de toernooidirecteur van Stuttgart, vindt de wildcard dan ook logisch: “Ze heeft meegeholpen om het toernooi te maken tot wat het nu is (ze won het toernooi al drie keer, nvdr.). Ik zie voldoende redenen om haar een wildcard te geven, ze verdient dit”, klinkt het verder nog.

Organisatoren denken dus vooral aan de bezoekerscijfers. Sharapova is en blijft een grote tennisster die veel publiek lokt. Ze heeft met vijf grandslamtitels nog steeds een indrukwekkend palmares. Bovendien won ze elke Grand Slam minstens één keer. Alles samen blijft de Russische babe ook na de hele controverse een grote schare aan fans achter zich houden, iets wat toernooidirecteuren natuurlijk niet ontgaat.

Geloofwaardigheid van tennis in het gedrang

Toch lijken de wildcards voor Sharapova een fout signaal. Hierdoor komt de geloofwaardigheid van de tennisport duidelijk in het gedrang. Topspelers zoals Andy Murray en Roger Federer klaagden eerder al dat er te weinig dopingcontroles in het tennis zijn. De wildcards bevestigen het vermoeden of gerucht dat de tennisorganisaties de strijd tegen doping niet serieus nemen, in tegenstelling tot sporten zoals wielrennen of atletiek waarin veel zwaardere straffen worden opgelegd.

Sharapova had een verboden dopingproduct genomen en werd hiervoor gestraft met een schorsing. Een logisch gevolg van de schorsing van 1,5 jaar is dat ze moet terugkeren zonder WTA-punten. Zo maak je meteen ook andere speelsters duidelijk dat ze bij het vervalsen van de competitie niet op medeleven moeten rekenen.

Oneerlijke concurrentie

Nu krijgt Sharapova echter een duidelijk voordeel tegenover andere speelsters. In Stuttgart, Rome en Madrid moeten immers veel top 100-speelsters bijvoorbeeld de kwalificaties overleven, terwijl Sharapova de kwalificaties ontwijkt en meteen op de hoofdtabel terechtkomt.

Sharapova heeft geluk dat ze voor toernooiorganisaties een onmisbare publiekstrekker is. De Tsjechische tennisspeelster Barbora Strýcová maakte in 2013 haar comeback in Stuttgart na een dopingschorsing van zes maanden. Ze kreeg toen echter géén wildcard en is misnoegd omdat Sharapova wél een wilcard kreeg: “Natuurlijk zou het leuk zijn geweest om wildcards te hebben toen ik terugkwam, maar ik ben Sharapova niet. Niets veranderde voor haar. Zij kan dezelfde toernooien als mij spelen. Voor mij is dit tegen de regels.”