Rafael Nadal heeft zijn indrukwekkende prestaties op het hoogste niveau en op verschillende ondergronden weten vol te houden door zijn spel constant aan te passen, zonder daarbij ooit zijn eigen identiteit te verloochenen. Francisco ‘Francis’ Roig, de ervaren technische coach die van 2005 tot 2022 met hem samenwerkte, legt de details uit.

De 56-jarige Roig vat de essentie van tennis in één zin samen: “Het belangrijkste is niet hoe je de bal slaat, maar hoe je je naar de bal beweegt.”

De technicus uit Barcelona, die in 1992 zelf een ATP-ranking van 60 behaalde, werkte van begin 2005 tot eind 2022 nauw samen met Nadal. Hij is een groot liefhebber van spelers die constant in beweging zijn en was een bevoorrechte getuige van de evolutie van het spel van de speler die, voordat hij op de professionele Tour begon te schitteren, niet het soort tennis speelde dat je zou verwachten.

“Toen hij 13 of 14 was, speelde Rafael agressief, met vrij vlakke ballen. Toen hij op 15-jarige leeftijd het professionele circuit betrad, betekende dat een grote verandering. Wat bij de junioren voldoende was, bleek op de professionele Tour heel anders. Hij kwam tegenover profspelers te staan die veel sterker waren dan hij. Van een dominante speler werd hij plotseling gedomineerd en moest hij meer beginnen lopen en een meer verdedigende rol aannemen.”

(lees verder onder de foto)

Kameleon Nadal

Nadal, door Roig de kameleon genoemd, demonstreerde dagelijks zijn opmerkelijke vermogen om zich aan te passen. “Tegen de tijd dat hij nummer 2 van de wereld was, slechts drie jaar later, was hij zich er al volledig van bewust dat hij nog enkele elementen aan zijn spel moest toevoegen om nummer 1 te worden”, vertelt Roig. “Er was geen revolutie nodig, enkel veel veranderingen, maar stap voor stap.”

“Technisch gezien is Rafael Nadal geen typisch voorbeeld om te volgen, met zijn unieke manier van bewegen en ongelooflijke armversnelling, terwijl hij toch veel gevoel in zijn handen heeft”, vervolgt Roig. “Maar we hebben het natuurlijk over een uitzonderlijk getalenteerde en spectaculaire speler. Rafael is een harde werker die veel vertrouwen heeft in het verbeteringsproces en een zeer hoog niveau van concentratie en toewijding toont.”

Veeleisende Nadal

“Er waren vaak periodes waarin hij niet zo hard kon trainen als hij wilde vanwege fysieke problemen, zoals knie- en voetklachten. Daarom zorgden we ervoor dat al zijn bewegingen geleidelijk aan minder energie kostten zodra hij de bal raakte.”

“Naarmate de tijd verstreek, werd hij steeds veeleisender tijdens de training”, weet Roig nog. “Kwaliteit verving kwantiteit, maar zelden sloot hij zijn sessies tevreden af.”

Nadal slag per slag

Hieronder gaat Roig, die tot vorige maand nog samenwerkte met Matteo Berrettini (ATP-35), dieper in op de specifieke slagen van zijn voormalige pupil.

Opslag: “Elke zes maanden een nieuwe opslag”

“Als je elke zes maanden zijn opslag zou geanalyseerd hebben, zou je denken: “Oh, heeft hij weer iets veranderd?” Het ene moment boog hij zijn benen meer, het volgende keek hij meer naar voren. Hij paste ook zijn toss aan, evenals de positie van zijn rechterhand. Rond zijn 30ste had hij eindelijk door hoe hij de gemiddelde snelheid van zijn tweede service aanzienlijk kon verhogen zonder dubbele fouten te maken. Het was echt niet zijn natuurlijke slag.”

Backhand: “Betere coördinatie dan met forehand”

“Hij heeft altijd een betere coördinatie gehad met zijn backhand dan met zijn forehand. In het begin liet hij de bal echter te veel zakken voordat hij hem sloeg. Hij sloeg hard, maar voornamelijk met zijn armen. Het was geen slag waarmee hij op de baan kon domineren. Gaandeweg verbeterde zijn impactzone en begon hij de bal goed te raken, wat effectiever is dan alleen hard slaan. Hij gebruikte zijn hele lichaam, waardoor de manier waarop zijn bal vloog en stuiterde veranderde. Bovendien had hij een uitstekende slice en een meer betrouwbare passeerslag met zijn backhand dan met zijn forehand.”

Volley: “Formidabel in het korte spel”

“In het begin had hij een complexe greep waardoor hij de bal niet goed raakte. Na verloop van tijd evolueerde hij echter tot een van de beste volleyspelers ter wereld. Dit bereikte hij niet alleen door zijn greep aan te passen, maar ook door te leren hoe hij efficiënt rond het net moest bewegen. Terwijl velen zich enkel focusten op zijn fysieke kracht en mentale weerbaarheid, blonk Rafael ook uit in het subtiele spel: volleys, dropshots, en slices. Dat werd vooral zichtbaar tijdens cruciale momenten van bepaalde wedstrijden. Hij hield de bal altijd onder controle.”

Forehand: “Op gravel de beste van het circuit”

“Op gravel had Nadal de beste forehand van het circuit. Hij kon een bal drie of vier meter over het net slaan en deze hoog laten stuiteren. Op spannende momenten is het hebben van een dergelijk effectief shot met zoveel marge uiterst waardevol. In de loop van zijn carrière paste hij zijn houding iets aan en leunde meer naar voren, waardoor hij minder energie hoefde te steken in het vroeg aannemen van de bal. Naarmate de jaren verstreken, kon hij met deze slag meer tijd winnen ten opzichte van zijn tegenstanders.”